Làm giàu từ mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản

Ảnh: Chị Triệu Thị Nội đang chăm sóc đàn bò của gia đình

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nên chị Triệu Thị Nội luôn thấu hiểu những khó khăn, thiếu thốn của một gia đình nghèo. Vì thế chị luôn tìm cách để đưa kinh tế gia đình đi lên, tạo điều kiện cho các con ăn học. Với suy nghĩ chăn nuôi nhỏ lẻ, tích dần nguồn vốn, năm 2011, qua tổ chức Hội Phụ nữ chị đã vay 6 triệu đồng từ nguồn vốn Ngân hàng chính sách xã hội huyện. Với số vốn trên cộng thêm tiền tích cóp của gia đình qua các năm chị đầu tư xây dựng chuồng trại, mua 2 con bò cái về chăn nuôi.

Trong quá trình chăn nuôi, chị đã tích cực tham gia một số lớp tập huấn về kỹ thuật nuôi và chăm sóc bò đồng thời chị còn tích cực học hỏi các kinh nghiệm trên sách báo, ti vi nên đàn bò của chị luôn khỏe mạnh, mỗi năm sinh sản thêm 2 con bê. Sau khi nuôi bê con được  hơn 1 năm, chị lại tiếp tục bán đi và mua thêm bò mẹ, cứ như vậy, đến nay mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản của gia đình chị đã có 7 con trong đó có 1 con bò đực, 4 bò cái và 2 con bê con. Ngoài ra phát triển chăn nuôi bò cái sinh sản, gia đình chị còn nấu rượu, làm men lá, gieo cấy hơn 1.200m2 ruộng, trồng hơn 1.500m2 ngô, 1.200m2 cỏ voi…

Bên cạnh đó với hơn 2 ha diện tích đất lâm nghiệp, gia đình chị Nội đã trồng mỡ, xoan và hiện nay số diện tích trồng cây mỡ đã cho thu hoạch. Làm kinh tế với cách thức áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất chính là cách làm giúp chị Triệu Thị Nội vượt qua khó khăn cải thiện cuộc sống gia đình. Bình quân mỗi năm mô hình kinh tế, trừ các chi phí gia đình chị thu về trên 80 triệu đồng. Hiện nay, con cả của chị Nội đang là sinh viên của trường đại học Công nghiệp Hà Nội và con út đang theo học dự bị thuộc trường vùng cao Việt Bắc Thái Nguyên.

Không chỉ là một trong những tấm gương điển hình của người phụ nữ làm kinh tế giỏi, chị Nội còn thường xuyên chia sẻ, giúp đỡ các hội viên nghèo, có hoàn cảnh khó khăn về kiến thức để chị em cùng vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Đến nay nhiều chị em phụ nữ trong thôn đã từng bước thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng. Khi Hỏi về hướng phát triển kinh tế trong thời gian tới chị Nội tâm sự: trong thời gian tới, gia đình tôi sẽ tiếp tục duy trì mô hình trên để tăng thêm thu nhập cho gia đình đồng thời có điều kiện để nuôi các con ăn học.

Nói về chị Triệu Thị Nội – Thôn Bản Hon, Chị Đồng Thị Thiếm – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bành Trạch cho biết: trong những năm qua xã Bành Trạch xuất hiện nhiều mô hình làm kinh tế giỏi trong đó có mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản của chị Triệu Thị Nội. Nhờ sự cần cù, chịu khó, năng động, sáng tạo, ham học hỏi. Gia đình chị đã phát triển lên thành 1 mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản với 4 con bò mẹ và 1 con bò giống cho thu nhập rất cao, mô hình của chị đã góp phần vào việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của địa phương.

Biết phát huy tiềm năng lợi thế của quê hương và sự quyết tâm, chịu khó tự tìm hướng đi thích hợp trên chính mảnh vườn của mình, chị Nội đã vượt qua khó khăn vươn lên làm giàu chính đáng. Không chỉ đảm đang với vai trò là một người vợ, một người mẹ, chị Triệu Thị Nội ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của mình trong các phong trào ở địa phương nhất là phong trào thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng NTM./.

Kỹ thuật nuôi bò cai sinh sản

I. Chọn bò cái sinh sản

1. Ngoại hình

– Dáng nhanh nhẹn, da mỏng, lông thưa, thuần tính, hiền lành, có sự hài hoà giữa các phần đầu và cổ, thân và vai.

– Đầu thanh nhẹ, mõm rộng, mũi to, hàm răng đều đặn, trắng bóng; cổ dài vừa phải và thanh, da cổ có nhiều nếp nhăn.

– Ngực sâu, rộng: Xương sườn mở rộng, cong về phía sau, bụng to nhưng không sệ, bốn chân thẳng và mảnh, móng khít, mông nở, lưng ít dốc.

– Bầu vú phát triển về phía sau, 4 núm vú đều, dài vừa phải, không có vú kẹ, da vú mỏng, đàn hồi, tĩnh mạch vú nổi rõ, phân nhánh ngoằn nghoèo.

2. Chọn bò cái sinh sản

Bò có khả năng đẻ sớm và khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn.

Bò động dục lần đầu khoảng 18-21 tháng tuổi, từ 27-30 tháng tuổi có thể đẻ lứa đầu.

Khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn: Từ 12-14 tháng đẻ 1 con bê.

II. Phối giống cho bò

1. Phát hiện động dục và phối giống

Muốn bò cái khi phối giống đạt tỷ lệ thụ tinh cao, phát hiện kịp thời bò cái động dục. Bò cái động dục có biểu hiện: bò kêu rống, đi lại bồn chồn, phá chuồng, kém ăn hoặc bỏ ăn, hưng phấn cao độ, thích nhảy lên lưng con khác sau đó đứng yên để con khác nhảy lên, âm hộ hơi mở, có màu đỏ hồng, niêm dịch từ âm hộ chảy ra như nhựa chuối.

2. Phối giống cho bò

Có 2 phương pháp:

– Thụ tinh nhân tạo: Dùng tinh cọng rạ đông lạnh và dụng cụ để dẫn tinh viên phối giống nhân tạo vào bò cái. Bê lai đẻ ra do thụ tinh nhân tạo sẽ đẹp và to hơn so với dùng bò đực cho phối giống trực tiếp.

– Dùng bò đực các giống Zebu thuần hoặc lai cho nhảy trực tiếp: ở những vùng sâu, vùng xa chưa có điều kiện phối giống nhân tạo. Tốt nhất là bò đực giống lai F2 có 3/4 máu của 1 trong các giống bò Red Sindhi, Sahiwal, Brahman.

III. Chăm sóc, nuôi dưỡng bò đẻ và bê

1. Chăm sóc bò chửa

Bò cái đẻ cần được ăn uống đầy đủ, mỗi ngày 30-35 kg cỏ tươi, 2 kg rơm ủ, 1kg thức ăn tinh (ngô, cám,…), 25- 30gr muối, 30-40 gr bột xương. Không bắt bò làm những việc nặng như: cày bừa, kéo xe,… Tránh xua đuổi mạnh đối với bò đang có chửa tháng thứ 3, tháng thứ 7, thứ 8 và thứ 9.

2. Đỡ đẻ cho bò

Thời gian mang thai trung bình của bò là 281 ngày.

– Triệu chứng bò sắp đẻ: Bò có hiện tượng sụt mông, bầu vú căng, đầu vú chĩa về hai bên, niêm dịch treo lòng thòng ở mép âm môn, đau bụng, đứng lên nằm xuống, chân cào đất, ỉa, đái nhiều lần, khi bắt đầu đẻ bọc ối thò ra ngoài trước.

– Đỡ đẻ cho bò: Trong trường hợp bò đẻ bình thường (thai thuận) không cần can thiệp hoặc chỉ cần hỗ trợ cho bò cái bằng cách dùng tay kéo nhẹ thai ra. Cắt dây rốn dài khoảng 10-12 cm (không cần buộc dây rốn), sát trùng bằng cồn Iốt 5%. Lau rớt, rãi trong mũi, mồm bê, để bò mẹ tự liếm con. Bóc móng để bê con đỡ trơn trượt khi mới tập đi. Vệ sinh phần thân sau và bầu vú bò mẹ, cho bò mẹ uống nước thêm ít muối, cám và nước ấm. Trường hợp đẻ khó phải gọi cán bộ thú y can thiệp kịp thời.

3. Chăm sóc, nuôi dưỡng bò đẻ và bê con

3.1. Đối với bò mẹ

– 15- 20 ngày đầu sau khi đẻ cho bò mẹ ăn cháo (1,0- 1,5 kg thức ăn tinh/con/ngày) và 25-30 gr muối ăn, 30-40 gr bột xương, có đủ cỏ non xanh ăn tại chuồng.

– Những ngày sau, trong suốt thời gian nuôi con, một ngày cho bò mẹ ăn 30 kg cỏ tươi, 2-3 kg rơm ủ, 1-2 kg cám hoặc thức ăn hỗn hợp để bò mẹ phục hồi sức khoẻ, nhanh động dục lại để phối giống.

3.2. Đối với bê

– Từ khi sinh ra đến 30 ngày tuổi bê được nuôi ở nhà, cạnh bò mẹ. Luôn giữ ấm cho bê, tránh gió lùa, chỗ bê nằm khô, sạch.

– Trên 1 tháng tuổi, chăn thả theo bò mẹ ở bãi gần chuồng, tập cho bê ăn thức ăn tinh.

– Từ 3-6 tháng tuổi: cho 5-10 kg cỏ tươi và 0,2 kg thức ăn tinh hỗn hợp. Tập cho bê ăn cỏ khô. Nên cai sữa bê vào khoảng 6 tháng tuổi.

– Từ 6- 24 tháng tuổi, chăn thả là chính, mỗi ngày cho ăn thêm 10-20 kg cỏ tươi, ngọn mía, cây ngô non. Mùa thiếu cỏ có thể cho ăn thêm 2-4 kg cỏ khô một ngày.

IV. Kỹ thuật ủ rơm với urê

Đặc điểm bộ máy tiêu hoá của trâu, bò, dê có thể chuyển hoá đạm vô cơ của urê thành nguồn đạm cho cơ thể, vì vậy nên áp dụng phương pháp ủ rơm với urê để bổ xung đạm cho bò.

– Cho urê, muối, vôi bột hoà tan trong nước rồi dùng bình tưới phun đều lên rơm khô theo từng lớp, sau đó ủ rơm trong bao nilông hoặc bể gạch đậy kín. Sau 7 ngày lấy dần cho bò ăn. Tỷ lệ urê 4kg cho 100 kg rơm khô.

V. Phòng và trị bệnh ký sinh trùng cho bò, bê

1. Ký sinh trùng ngoài da (ve, ruồi, muỗi, ghẻ,…)

– Dùng 1,25 g Neguvôn + 0,03 lít dầu ăn + 0,5 thìa xà phòng bột cho vào 1 lít nước rồi lắc cho thuốc tan đều. Lấy giẻ sạch tẩm dung dịch thuốc đã pha sát lên toàn thân trâu bò.

2. Giun sán

– Thuốc Lêvavét để tẩy giun tròn. Cứ 1 gói 5gr dùng cho 13-20kg trọng lượng hơi của bò, bê.

– Thuốc viên Fasinex 900 để tẩy sán lá gan. 1 viên cho 80-100 kg trọng lượng hơi của bò, bê, nhét trực tiếp vào miệng cho bò nuốt.

Ảnh: Chị Triệu Thị Nội đang chăm sóc đàn bò của gia đình

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân nên chị Triệu Thị Nội luôn thấu hiểu những khó khăn, thiếu thốn của một gia đình nghèo. Vì thế chị luôn tìm cách để đưa kinh tế gia đình đi lên, tạo điều kiện cho các con ăn học. Với suy nghĩ chăn nuôi nhỏ lẻ, tích dần nguồn vốn, năm 2011, qua tổ chức Hội Phụ nữ chị đã vay 6 triệu đồng từ nguồn vốn Ngân hàng chính sách xã hội huyện. Với số vốn trên cộng thêm tiền tích cóp của gia đình qua các năm chị đầu tư xây dựng chuồng trại, mua 2 con bò cái về chăn nuôi.

Trong quá trình chăn nuôi, chị đã tích cực tham gia một số lớp tập huấn về kỹ thuật nuôi và chăm sóc bò đồng thời chị còn tích cực học hỏi các kinh nghiệm trên sách báo, ti vi nên đàn bò của chị luôn khỏe mạnh, mỗi năm sinh sản thêm 2 con bê. Sau khi nuôi bê con được  hơn 1 năm, chị lại tiếp tục bán đi và mua thêm bò mẹ, cứ như vậy, đến nay mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản của gia đình chị đã có 7 con trong đó có 1 con bò đực, 4 bò cái và 2 con bê con. Ngoài ra phát triển chăn nuôi bò cái sinh sản, gia đình chị còn nấu rượu, làm men lá, gieo cấy hơn 1.200m2 ruộng, trồng hơn 1.500m2 ngô, 1.200m2 cỏ voi…

Bên cạnh đó với hơn 2 ha diện tích đất lâm nghiệp, gia đình chị Nội đã trồng mỡ, xoan và hiện nay số diện tích trồng cây mỡ đã cho thu hoạch. Làm kinh tế với cách thức áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất chính là cách làm giúp chị Triệu Thị Nội vượt qua khó khăn cải thiện cuộc sống gia đình. Bình quân mỗi năm mô hình kinh tế, trừ các chi phí gia đình chị thu về trên 80 triệu đồng. Hiện nay, con cả của chị Nội đang là sinh viên của trường đại học Công nghiệp Hà Nội và con út đang theo học dự bị thuộc trường vùng cao Việt Bắc Thái Nguyên.

Không chỉ là một trong những tấm gương điển hình của người phụ nữ làm kinh tế giỏi, chị Nội còn thường xuyên chia sẻ, giúp đỡ các hội viên nghèo, có hoàn cảnh khó khăn về kiến thức để chị em cùng vươn lên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Đến nay nhiều chị em phụ nữ trong thôn đã từng bước thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng. Khi Hỏi về hướng phát triển kinh tế trong thời gian tới chị Nội tâm sự: trong thời gian tới, gia đình tôi sẽ tiếp tục duy trì mô hình trên để tăng thêm thu nhập cho gia đình đồng thời có điều kiện để nuôi các con ăn học.

Nói về chị Triệu Thị Nội – Thôn Bản Hon, Chị Đồng Thị Thiếm – Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Bành Trạch cho biết: trong những năm qua xã Bành Trạch xuất hiện nhiều mô hình làm kinh tế giỏi trong đó có mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản của chị Triệu Thị Nội. Nhờ sự cần cù, chịu khó, năng động, sáng tạo, ham học hỏi. Gia đình chị đã phát triển lên thành 1 mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản với 4 con bò mẹ và 1 con bò giống cho thu nhập rất cao, mô hình của chị đã góp phần vào việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của địa phương.

Biết phát huy tiềm năng lợi thế của quê hương và sự quyết tâm, chịu khó tự tìm hướng đi thích hợp trên chính mảnh vườn của mình, chị Nội đã vượt qua khó khăn vươn lên làm giàu chính đáng. Không chỉ đảm đang với vai trò là một người vợ, một người mẹ, chị Triệu Thị Nội ngày càng khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của mình trong các phong trào ở địa phương nhất là phong trào thi đua phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng NTM./.

Kỹ thuật nuôi bò cai sinh sản

I. Chọn bò cái sinh sản

1. Ngoại hình

– Dáng nhanh nhẹn, da mỏng, lông thưa, thuần tính, hiền lành, có sự hài hoà giữa các phần đầu và cổ, thân và vai.

– Đầu thanh nhẹ, mõm rộng, mũi to, hàm răng đều đặn, trắng bóng; cổ dài vừa phải và thanh, da cổ có nhiều nếp nhăn.

– Ngực sâu, rộng: Xương sườn mở rộng, cong về phía sau, bụng to nhưng không sệ, bốn chân thẳng và mảnh, móng khít, mông nở, lưng ít dốc.

– Bầu vú phát triển về phía sau, 4 núm vú đều, dài vừa phải, không có vú kẹ, da vú mỏng, đàn hồi, tĩnh mạch vú nổi rõ, phân nhánh ngoằn nghoèo.

2. Chọn bò cái sinh sản

Bò có khả năng đẻ sớm và khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn.

Bò động dục lần đầu khoảng 18-21 tháng tuổi, từ 27-30 tháng tuổi có thể đẻ lứa đầu.

Khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn: Từ 12-14 tháng đẻ 1 con bê.

II. Phối giống cho bò

1. Phát hiện động dục và phối giống

Muốn bò cái khi phối giống đạt tỷ lệ thụ tinh cao, phát hiện kịp thời bò cái động dục. Bò cái động dục có biểu hiện: bò kêu rống, đi lại bồn chồn, phá chuồng, kém ăn hoặc bỏ ăn, hưng phấn cao độ, thích nhảy lên lưng con khác sau đó đứng yên để con khác nhảy lên, âm hộ hơi mở, có màu đỏ hồng, niêm dịch từ âm hộ chảy ra như nhựa chuối.

2. Phối giống cho bò

Có 2 phương pháp:

– Thụ tinh nhân tạo: Dùng tinh cọng rạ đông lạnh và dụng cụ để dẫn tinh viên phối giống nhân tạo vào bò cái. Bê lai đẻ ra do thụ tinh nhân tạo sẽ đẹp và to hơn so với dùng bò đực cho phối giống trực tiếp.